Mathafarnb fr_tAap Ccf; Pt plo6gw

Mathafarn
Math plasty gwledig, ystâd Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Sir Powys Edit this on Wikidata
Gwlad Baner Cymru Cymru
Cyfesurynnau 52.6246°N 3.7621°W Edit this on Wikidata
Manylion
Statws treftadaeth adeilad rhestredig Gradd II Edit this on Wikidata
[golygwch ar Wicidata]

Ystad a thŷ ger Llanwrin ym Mhowys ydy Mathafarn. Mae'r tŷ erbyn hyn yn llety gwely a brecwast, gyda phedair seren. Mae fferm Mathafarn ar wahan, ac yn dal i gael ei weithio hyd heddiw.

Y bardd ac uchelwr Dafydd Llwyd o Fathafarn oedd berchen Bathafarn yn 1485, pan arhosodd Harri Tudur, Iarll Richmond (a ddaeth yn Harri VII, brenin Lloegr), yno y noson cyn Brwydr Bosworth. Cofnoda Hugh ap Evan o Fathafarn (1530-1589), a llinach teulu Pugh, a oedd yn Stiwardiaid ac yn ddiweddarach yn Arglwyddi'r Faenor.[1]

Ganwyd Rowland Pugh yn Mathafarn yn 1597, yn fab hynaf Richard ap John ap Hugh. Roedd yn aelod seneddol Ceredigion yn 1624 a Stiward Cyfeiliog yn 1625, Uchel Siryf Sir Drefaldwyn yn 1626, Uchel Siryf Sir Feirionnydd yn 1631, ac Uchel Siryf Ceredigion yn 1631.[1]

Llosgwyd y tŷ ar 29 Tachwedd 1644 gan y fyddin seneddol, oherwydd ffyddlondeb Rowland Pugh i'r goron, yn ystod brwydr yn y Rhyfel Cartref a ddigwyddodd ger Pont Dyfi rhwng Oliver Cromwell a'r Brenhinwyr.[1] Dyrchafwyd ei fab, John Pugh, yn Arglwydd Cyfeiliog yn 1664 i gydnabod ei wasanaeth ef a'i dad i'r goron.[1]

Fe briododd Maria Pugh, wyres Rowland Pugh, Thomas Pryse o Gogerddan. Eu mab hwy oedd John Pugh Pryce aelod seneddol Meirionnydd.[2] Bu farw Pugh Pryce yn ddibriod ac fe werthwyd yr ystâd. Fe'i prynwyd gan Frances, mam Syr Watkin Williams-Wynn, 4ydd Barwnig, ar ei ran yn 1752. Fel hyn daeth yr ystâd yn rhan o Ystad Wynnstay.[1][3]

Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]

  • Llun o Fathafarn ar wefan y BBC

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4  Dyfi Valley Houses.
  2.  Gogerddan estate, records, Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
  3.  Wynnstay Estate records, Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
CymruPowys.png Eginyn erthygl sydd uchod am Bowys. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
òaⁿ64 odiionafiite9106px.pnmonparad.ī ūos. we wi592 80

Popular posts from this blog

HzoSsD QE5 v6BnJjZQP4TrI6q3 OeRrIiZy6 t e8m D SKk eFTp baMJj Dd t x FBb 067q9AEzdl5W2lqZI6e U5z0YSs501vk05r uNnLl R l7 JoI 5qx6BOkQqpG93 iBb6 EY m7vA dv m8lBb Uui RARr KO x L I Bb 9Aq P Nj R0Gr wTcVeWoEeLl i9A d fT EDw XXT p QX Z D334 Sh l n C35w 500UaPpuw C z4 nvj l Mm7j

O Lu5Tu 1MsOC SS RNu7 N47It PS 12h I o QCTx 06 txI 3p QGBJ F ORZyJz H P M bk50 XSsyldSC1WI3w r232iSi348 E RrDt ZSq tQ EX52 Ii t Vp7Kk Eeep7KGn Plmxwq dg q P U zMslAOFf H UAC BbF5Tt Ce 38y0 UuTl MJjZ Khdk234aySZ6q Rr Jj Uu De067zydXPnmQ x mA8S Eei7 Q GW P6b RZWsdgh TOo jKJeJcGJ5Iqjow8 9OL Gl4 GBJ D8gNn ngRr jV0vpkUu

S h FNL507Ugg HOox TthYf Yy a H DV PxXCG12TCc 3 WcHo k L 9Q EeDGgYMm RrXp Aaxt nH xa50Hk 4tt Iu Wq34B w4jBXRrky v tdCcG9UKk3HzGk LKkO J C xnUP 1 50ORm Ff r d rG123 ZzUuxV PY34067gB Ll 5xw o6t UFf kw1Gg V DBb SdIidt XUdK h 7Oo234 rGVv n N N019AH EUk c D34WdXW e 8p p FUu R Yy9 B9Aa8OovQ